صدای مونو بهتر است یا استریو ؟ با ذکر یک مثال در بیس ها

فرقی نمی کند که نوازنده موسیقی هستید یا پرودیوسر؛ شما همیشه باید تلاش کنید که بهترین صدا را به گوش مخاطب برسانید. یکی از مهم ترین عواملی که می تواند روی تجربه مخاطبان شما تاثیر بگذارد، مونو یا استریو بودن صدا است. صدای های مونو تنها از یک کانال صوتی استفاده می کنند. در حالی که صدا های استریو از دو کانال صوتی عبور می کنند تا تجربه شنیداری متفاوتی برای شنونده رقم بزنند. در این مقاله قصد داریم برای آشنایی بیشتر در مورد این که صدای مونو بهتر است یا استریو توضیح دهیم و مثال بزنیم که چگونه حتی در صدا هایی با فرکانس زیر 100 هرتز (مثل کیک ها و بیس ها) می توان از هر دو حالت مونو و استریو استفاده کرد.

چه تفاوتی بین صدای مونو و استریو وجود دارد؟

برای این که بهتر تصمیم بگیرید کدام نوع صدا بهتر است، باید تفاوت بین صدای مونو و استریو را درک کنید. صدای مونو که به آن مونوفونیک نیز گفته می شود، صدای تک کاناله ای است که تمام قسمت های آهنگ (ساز ها، صدا ها، درام ها و...) در یک سیگنال میکس شده اند؛ طوری که انگار شما صدا را از یک موقعیت ثابت می شنوید.

اما صدای استریو یا استریوفونیک با استفاده از دو کانال صوتی به گوش مخاطب می رسد. صدای استریو با 2 بلندگوی مجزا به گوش می رسد. استریو صدایی سه بعدی ایجاد می کند که مخاطب می تواند حس کند واقعا در فضای آهنگ قرار گرفته است.

صدای استریو چیست؟

صدای استریو روشی برای پخش صدا است که به شنونده یک تجربه شنیداری فراگیر تر و با وضوح و جزئیات بیشتر می دهد. ساز ها را می توان به صورت استریو ضبط کرد و به سمت چپ یا راست گوش حرکت داد تا تجربه صوتی جذاب تر و واقعی تری برای شنونده ایجاد شود. استفاده از استریو امکان قرارگیری دقیق و جداسازی عناصر مختلف آهنگ را در زمان میکس فراهم می کند. با پن کردن (panning) ساز های استریو، تشخیص تک تک عناصر موسیقی را برای شنوندگان آسان تر می کنید.

درباره این که صدای مونو بهتر است یا استریو، باید گفت که میکس کردن در استریو دنیایی از امکانات خلاقانه را باز می کند. حرکت صدا ها در میدان استریو، می تواند چشم انداز های صوتی منحصر به فردی ایجاد کند که موسیقی شما را جذاب تر و دراماتیک تر می کند. به عنوان مثال، موسیقی بازی های ویدیویی و فیلم ها با صدای استریو بسیار فراگیر تر است و به شما کمک می کند تا بهتر در حال و هوای موسیقی، فیلم یا بازی قرار بگیرید.

صدای مونو چیست؟

برای درک بهتر از این موضوع که صدای مونو بهتر است یا استریو، باید توضیح کاملی از صدا های مونو نیز بدهیم. همان طور که توضیح داده شد، صدا های مونو تنها از یک کانال پخش می شوند. به همین دلیل، مخاطب در تمام طول مدت آهنگ، صدا را با یک تعادل ثابت می شنود. این در حالی است که صدا های استریو مدام در حال تغییر هستند. استفاده از صدا های مونو بعد از انقلابی که در اواخر 50 و 60 در تجهیزات صوتی رخ داد، کم کم فراموش شد؛ زیرا برای گوش دادن به صدا های استریو، دیگر به تجهیزات قیمتی نیاز نبود. البته امروزه با گذشت مدت زمانی نسبتا طولانی، گوش دادن به صدا های مونو دوباره رایج شده است.

خیلی از اسپیکر ها و باند هایی که امروزه مشاهده می کنید، صدای مونو پخش می کنند. به همین دلیل، هنگام تولید موسیقی حتما باید توجه داشته باشید که آهنگ شما کجا پخش خواهد شد. ممکن است شما وقت و استراتژی زیادی را صرف استریو کردن ساز ها و صدا ها کرده باشید، اما یک باند یا بلندگویی که صدای مونو پخش می کند، معادلات شما را به هم بریزد.

بیس آهنگ مونو باشد یا استریو؟

اکنون که با این دو نوع صدا آشنا شدید و شاید بتوانید طبق نیازتان یکی را انتخاب کنید و بگویید بهتر است، وقت آن رسیده که در قالب یک مثال، نحوه انتخاب یکی از این دو نوع را نشان دهیم.

معمولا می گویند بیس را باید روی مونو قرار داد. صدا هایی که فرکانس آن ها زیر 100 هرتز است، تقریبا همیشه باید مونو باشند (مثل کیک درام ها، ساب بیس ها و...)؛ با این حال، اگر موزیک های امروزی را بررسی کنید، می بینید آهنگسازان حرفه ای در پن کردن و فضا سازی صدا های فرکانس پایین، محتاطانه عمل نمی کنند. ریسک قرار دادن ساب های واید (wide) در کانال های کناری (side channels) را می پذیرند و با کیک هایی که افکت ریورب استریو دارند، شما را متعجب می کنند.

این موضوع به ما نشان می دهد که قوانینی قطعی در آهنگسازی وجود ندارند؛ اگر هم وجود دارند، چه چیزی هیجان انگیز تر از اینکه در دنیای موسیقی، قوانین را بشکنیم؟ این کار را باید به روش های کنترل شده اما خلاقانه انجام داد. مانند کاری که قرار است با کیک و بیس های خود امجام دهید و به آن ها کمی احساس وجود بیشتری ببخشید.

شما می توانید ابتدا با یک ابزار توانمند یا یک پلاگین کاربردی مثل monoising بسنجید و ببینید که بیس یا کیک آهنگتان پتانسیل و سازگاری لازم برای استریو شدن را دارد یا خیر. در ادامه، ترجیحا یک بیس ساده و پایه انتخاب کنید، اما اگر می خواهید از بیس بیش از اندازه واید استفاده کنید، سعی کنید فضای استریوی آن را محدود کنید. این کار را می توانید با پلاگین mid/side utility یا M/S EQ انجام دهید.

جمع بندی

صدا ها به طور کلی یا به صورت مونو شنیده می شوند یا به صورت استریو. صدا های استریو از طریق دو کانال پخش می شوند و می توانند حس شنیدن صدای سه بعدی را احساس کنند. اما صدا های مونو از کانال به صورت ثابت پخش می شوند. استفاده از تکنولوژی صدای مونو از دهه 50 و اواخر دهه 60 منسوخ شد. اما در چند وقت اخیر دوباره استفاده از صدای مونو رایج شده است. به همین دلیل برای درک بهتر تفاوت بین این دو در مورد این که صدا مونو بهتر است یا استریو توضیح دادیم و با ذکر یک نمونه، نشان دادیم که چگونه یک اینسترومنت (بیس) را از حالت مونو به حالت استریو آورد و چه تاثیراتی خواهد داشت.