تاریخچه ی TB-303 افسانه ی تصادفی رولند

چگونه سینتی سایزر بیس TB-303 به یک صدای بسیار شناخته شده در جهان موزیک الکترونیک تبدیل شد و نگاه ها را به خود خیره کرد؟ این سینتی سایزر در سال ۱۹۸۲ ساخته شد و در سال ۱۹۸۴ روند ساخت آن متوقف شد. در جهان نرم افزارهای شبیه ساز و DAW ها، سخت است که یک سینت مونو تک اسیلاتوره شما را برانگیخته کند. اما سازهای موسیقیایی کمی به اندازه ی TB-303 تاثیرگذار بوده اند. ماشین های زیادی به عنوان محور اصلی فرهنگ موزیک الکترونیک به آن وارد شده اند.

سینتی سایزر بیس ترانزیستوری رولند در سال ۱۹۸۲ یک سینت نا موفق و رو به فراموشی بود که به یکی از ابزارهای نمادی فرهنگ موزیک الکترونیک تبدیل شد که نخست قرار بود از آن به جای صدای گیتار بیس در راک استفاده شود، درست همانگونه  که MPC ها برای سبک هیپ هاپ ایفای نقش میکنند.

این سینتی سایزر به دست یکی از مهندسان رولند به نام تادائو کیکوموتو ساخته شد. اما این سینت سرانجام پس از گذشت تنها ۱۸ ماه به عنوان یک ابزار شکست خورده از خط تولید بیرون رفت. آن در کنار درام ماشین TR-606 به عنوان همراهی برای گیتاریست ها ساخته شد اما با صداهای غیرواقعی و یک رابط کاربری سخت جذابیت کمی داشت و رولند تولید آن را در سال ۱۹۸۴ متوقف کرد، این زمانی بود که تنها ۱۰۰۰۰ تا از آن فروخته بود.

در همان زمان ها بود که کسانی از ماهیت غیر متعارف این سینت استفاده میکردند وگرنه صدای اسید هاوس تا آخر دهه ۸۰ ساخته نمی‌شد. با نگاه به شکست تجاری این سینت، تعداد زیادی از آنها با قیمت های بسیار پایین در دسترس بود و این مزیتی بود تا آن برای آهنگسازان الکترونیک خانگی خریدی جذاب باشد.

آهنگسازان میتوانستند با این سینت یک موج اره ای یا مربعی را برگزینند که با استفاده از یک مدار تک ترانزیستوره توانایی شکل دادن به شکل اره ای درمیآمد و صدایی متفاوت نسبت به یک موج مربعی معمولی ساخته میشد. TB-303 دارای کنترل هایی برای Decay، Cutoff، Resonance و مدولاسیون انولوپ دارد که یک فیلتر پایین گذر ۲۴ dB ۴ قطبی را کنترل میکند.

همه ی این گزینه ها در 303 جای داده شده بود و با این همه آن یک سکوئنسر داشت که کار با آن سخت بود و به اندازه ای پیچیده بود  که برای هر نت میتوانستید پارامترهای Accent و Portamento را کنترل و پیکر بندی کنید. در ویدئوی زیر میتوانید روش ساخت بیس لاین آهنگ Everybody Needs A 303 از Fatboy Slim را تماشا کنید و به پیچیدگی برنامه نویسی این سینت پی ببرید.

مدار منحصر به فرد آن کنترل Accent را به Cutoff و Resonance فیلتر لینک کرده است و نت ها را در یک زمان لغزنده ی پابرجا نگه میدارد که 303 را توانا میسازد تا الگوهای بیس لاین پیچیده ای را در یک کیبورد یک اکتاو بسازد، که همان امضای صدای بیس اسید هاوس است.

آهنگسازان پس از آن صدای این سینت را با دیستورت کردن دوباره بازیابی کردند و یک صدای هارمونیک غنی و پرپشت را با بکار گیری پدال گیتار یا اوردرایو کردن ورودی میکسر ساختند. کاربران همچنین میتوانند با بیرون آوردن باتری ها از حالت کمبود ولتاژ استفاده سیستم کنند و بدین گونه الگوهای برنامه ریزی شده را پاک و سرتاپا آن را تصادفی کنند.

زیباترین صدایی که از این سینت بیرون آمده است را شاید بتوانیم آهنگ Acid Tracks بنامیم. DJ Pierre، Spanky و Herb Jackson از Phuture این ترک را در سال ۱۹۸۷ در یک نشست ۱۲ دقیقه ای و تلفیقی و بداهه نوازی با بیس 303 و درام 707 آن را ساختند. Jefferson یک صفحه ی کپی از این ترک را به Ron Hardy که یکی دیگر از افسانه های شیکاگویی بود داد و او آن ترک را در Music Box پلی کرد. قبل از اینکه این صدا پاسخ مثبتی دریافت کند به سرعت به یک ترک برتر تبدیل شد و به بخشی از رویداد موسیقی The Second Summer of Love تبدیل شد و با صدای تازه و پر رونق 303 به فرهنگ ریو وارد شد.

این رویداد موسیقی یعنی The Second Summer of Love شاهد پدید آمدن موزیک اسید هاوس و پارتی های زیر زمینی بود.

آنجا زمانی بود که موزیک دنس الکترونیک و MDMA باعث انفجار فرهنگی در بین جوانان شد و مهمانی های آزاد و ریو به اوج خودش رسید.

از دیگر ترک های خیره کننده ی آن زمان میتوان به Higher State of Consciousness از Josh Wink و Box Energy از DJ Pierre و Acperience از Hardfloor اشاره کرد که یک گروه دو نفره در دوسلدورف آلمان بودند و به صورت همزمان ۶، 303 را بکار میبردند. همچنین Sleezy D ترکی به نام I’ve Lost Control دارد که مدعی شده است آن اولین ترک اسید هاوس و زمان انتشار آن پیش از انتشار Acid Tracks بوده، گمانه زنی ها در این باره زیاد است و نمیتوان گفت کدام یک نخستین ترک اسید هاوس بوده است.

اما یکی دیگر از سازندگان نخستین اسید هاوس Charanjit Singh بود که Synthesizing: Ten Ragas to a Disco Beat” را پنج سال پیش از Acid Tracks منتشر کرده بود و به عنوان یک مبتکر و تلفیق کننده ی موسیقی کلاسیک هندی و دیسکو الکترونیک یک سبک متفاوت و خیلی شبیه به اسید هاوس شناخته شده است. او یکی از نوآوران صدای سینتی سایزری در موسیقی دیسکو بود و در سال ۲۰۱۵ بر اثر ایست قلبی درگذشت.

TB-303 پس از پایان دهه ۸۰ نیز به شکوفایی سبک های موزیک الکترونیک ادامه داد و در سبک های ترنس، تکنو و گوا ردپای خودش را گذاشت و در سال های پس از آن نیز به گونه های مختلف به دست دیگر کمپانی ها ساخته شد و دوباره در خط تولید AIRA از رولند بازسازی شد و چندین نسخه ی نرم افزاری آن نیز به دست مهندسان خوش ذوق ساخته شد و به بازار آمد.

برای نمونه برخی از افراد ماهر در الکترونیک یک ماشین شبیه ساز 303 را به نام x0x0b0x را ساختند که به دست Limor Fried منتشر شد.  صدای آن بسیار نزدیک به صدای اورجینال بود اما دارای یک سیستم پایدارتر با توانایی پشتیبانی از MIDI و USB بود. x0xi0 از Brian Castro نیز یکی دیگر از کیت های DIY در دسترس است که با افزودن یک اسیلاتور دیگر و اوردرایو و یک ماتریکس روتینگ پیشرفت تازه ای به این سینت افزوده است.

افزوده بر اینها شبیه سازهای دیگری مانند Borg و Devil Fish نیز در سالهای آینده ساخته شدند که ویژگی های بیشتری را فراهم کرده بودند و در بالای همه ی آنها مدل Doepfer MS-404 بود که یک شبیه ساز بسیار موفق بود و از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۰ ساخته شد.

با گذشت زمان ۳۰ تا ۴۰ ساله از اولین نمونه های این سینت تک اسیلاتوره همچنان در درست ساخت کمپانی رولند است و نمونه های جدیدی از آن را در دو مدل دیجیتالی و آنالوگ ساخته است که همان صدا و شکل موج ها را بازسازی میکند و یک نقش روزافزون در سبک هایی مانند تکنو، اسید هاوس و ... را بازی میکند.

منبع دی جی سنتر : هرگونه کپی برداری پیگرد قانونی دارد.