راهنمای خرید MIDI کنترلر

کنترلرهای MIDI به دلیل استفاده‌ی روز‌افزون بر روی استیج و استودیو برای موسیقی‌دانان و آهنگ‌سازان به یک بخش مهم از فرآیندهای تولید واجرای موسیقی تبدیل شده اند. این راهنمای خرید شامل نکاتی است که به شما کمک می‌کند تا یک کنترلر مناسب نیازهای خود را انتخاب کنید.

کنترلر چیست؟

در دهه ی 1980 یکی از اهداف اصلی گسترش مشخصه های MIDI این بود که به اجرا کنندگان زنده اجازه دهد تا توانایی این را داشته باشند که صدا هایی چندین سینتی‌سایزر را از طریق یک کیبورد کنترل کنند. این مفهوم یک موفقیت و پیشرفت چشمگیر بوده است. امروزه اجرا کنندگان زنده، آهنگسازان کامپیوتری، موسیقیدانان استودیویی، طراحان صدا و غیره همگی می توانند از انعطاف پذیری که یک کنترلر کیبورد به آنها ارائه می دهند، بهره‌ مند شوند.
از نظر فنی، کنترلر کیبورد  دستگاهی است که دارای کلید های پیانویی یا کلید‌های سبک سینت سایزری هستند و معمولا شامل یک مجموعه از ناب‌ها، کلید‌ها و اسلایدرها (فیدر)‌ می باشند. همه‌ی این اطلاعات MIDI به ماژول‌های صوتی خارجی، سینتی سایزر های نرم افزاری یا یک سکوئنسر سخت افزاری انتقال می یابد. اکثر کنترلرهای کیبورد خودشان قابلیت تولید صدای داخلی را ندارند، اما تقریبا می توانند برای کنترل صدا‌ها و پارامتر‌های هر سینتی‌سایزر/DAW یا دیگر دستگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرند. از مزایای واقعی یک کنترلر کیبورد انعطاف پذیری و قابلیت حمل آنها می باشد. آنها تقریبا به شما قدرت کنترل بر روی محدوده ی کاملی از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای موسیقی را می‌دهند، در حالی که بعضی اوقات حتی به اندازه ای جمع و جور هستند که به راحتی در کیف لپ‌تاپ شما جا می شوند.

فیدر‌‌ها، کلید‌ها و ناب‌ها

علاوه بر کلید‌های سبک پیانویی که بر روی MIDI کنترلر‌ها پیدا می شوند، بسیاری از آنها در بالای پنل خودشان دارای مجموعه‌ای از ناب‌ها، فیدرها و کلید‌ها می‌باشند. آنها همگی دارای قابلیت انتقال MIDI هستند و می‌توانند به طرز چشمگیری قدرت کنترل دستی شما بر روی هر ماژول یا نرم‌افزاری که از آنها استفاده می‌کنید را افزایش دهند. در اینجا یک مثال خاص برای شما وجود دارد: فرض کنید شما کنترلر خود را به کامپیوتر متصل کرده‌اید و در DAW خودتان یکی از سینت‌های مورد علاقه خود را اجرا کرده‌اید. ناب‌ها، اسلایدر‌ها و چرخ های گام و مدولاسیون به شما امکان کنترل کردن و دست‌کاری پارامتر‌های سینت مانند Amp Envelope، Resonance، Cutoff و غیره را می‌دهند. MIDI کنترلرها در مقایسه با ماوس یک احساس آنالوگ بسیار دقیق به شما ارائه می‌دهند. در حال حاضر برخی کنترلر‌ها شامل تکنولوژی مپ خودکار می‌باشند که ناب‌ها و فیدر‌ها را با عملکرد‌های نرم‌افزار خاص شما تطبیق می‌دهند.

استفاده از MIDIکنترلر در اجرای زنده

 از جمله مفاهیم اصلی MIDI، کنترل دیگر ماژول‌ها از طریق یک کیبورد است. بر روی استیج شما باید کنترلر خود را به لپ‌تاپ‌ یا یک قفسه‌ی پر از پردازشگر‌های افکت‌ و ماژول‌های سینت متصل کنید و از پیش، تنظیماتی را برای ترکیب یا تقسیم دستگاه ها با فشردن کلیدها  برنامه ریزی کنید. اگر شما یک دی‌جی هستید، قطعا می‌توانید از جمع و جور بودن یک کنترلر ۲۵ کلیدی نهایت استفاده را ببرید و از ناب‌های آن برای مپ کردن فیلتر‌های یک سکوئنسر لوپ که به صورت لایو بر روی لپ‌تاپ شما در حال اجرا است، استفاده کنید.

تعداد کلید

در استودیوی خود چقدر فضا دارید؟ آیا شما با هر دو دست می‌نوازید؟ قابل حمل بودن آن برای شما چقدر اهمیت دارد؟ آیا می خواهید آن را همراه خود همه جا ببرید؟ جواب شما به این سوالات مشخص کننده ی این است که شما نیازمند چه تعداد کلید بر روی کنترلر خود می‌باشید. کنترلر‌ها به طور معمول به صورت ۲۵، ۴۹، ۶۱ یا ۸۸ کلیده عرضه می شوند و می‌توانند از ۲۰ اینچ تا ۵۰ اینچ طول داشته باشند. همچنین گاهی اوقات درمدل‌هایی به صورت ۳۲، ۳۷، ۷۳ و ۷۶ کلیده نیز مشاهده می‌شوند.

انواع عملکرد‌ در کنترلرها

یکی از مشخصه‌های حیاتی MIDI کنترلر‌ها، عملکرد کلید ها یعنی سفتی یا نرمی حالت پرتاب‌کننده‌ی انگشتان و روش پاسخ‌دهی کلید‌ها در هنگام نواخته شدن می‌باشد. اگر شما یک نوازنده هستید، چه در هنگام اجرای زنده بر روی استیج چه مشغول آهنگ‌سازی در استودیوی ضبط باشید، در هنگام استفاده از کنترلر خود، به یک حس روان نیاز خواهید داشت. تاثیر داشتن یک کنترلر روی خلاقیت و بهره‌وری خود را دست کم نگیرید. نوع عملکرد کنترلر مدنظرتان، معمولا توسط چیزی که به آن عادت کرده‌اید و همچنین سبک خاصی از موسیقی که شما می‌نوازید مشخص می‌شود و شما را به سمت یک نوع مشخص از آن‌ها هدایت می‌کند.

شما می‌توانید از سه نوع اصلی عملکرد‌های کیبورد استفاده کنید:

عملکرد چکشی سنگین (Hammer Action)

بسیاری از کنترلر‌ها دارای صفحه کلید ۸۸ نتی می‌باشند که رفتار کلید‌های یک پیانوی معمولی را بازسازی می‌کنند. البته این که انتظار داشته باشید دقیقا حالت سنگینی کلاویه‌های پیانو را داشته باشید،خواسته‌ای نابه‌جا است زیرا هیچ کدام از کنترلرها نه سیم دارند و نه چکش. تولیدکنندگان از روش‌های مختلفی برای بازسازی رفتار سنگین و چکشی یک پیانو استفاده می کنند. برخی از این تولیدکنندگان یک عملکرد چکشی را برای بازسازی دقیق احساس یک پیانوی واقعی به آنها اضافه می‌کند. اگر ساز اصلی شما یک پیانو می‌باشد یا در موسیقی‌های خود از ساز پیانو زیاد استفاده می‌کنید، واقع‌گرایی یک کیبورد سنگین Hammer-Action ممکن است برای شما خیلی ایده‌آل باشد.

عملکرد نیمه سنگین

این دسته شبیه به کیبورد‌های کلاویه سنگین می‌باشند، اما نسبت به آن‌ها مقاومت کمتری داشته و حالت فنری نرم‌تری دارند، عملکرد‌های نیمه سنگین کیبورد‌ها برای بسیاری از نوازندگان محبوب می‌باشد. اگر شما به یک رفتار پیانوی واقعی نیاز ندارید با این وجود پیشنهاد می‌کنم اقدام به خرید کیبورد‌هایی با عملکرد سینت نکنید و یک کیبورد نیمه سنگین را امتحان کنید.

عملکرد سینت

از طرفی دیگر، یک کیبورد با عملکرد سینت، بیشتر احساسی مانند یک ارگ الکترونیک دارد. این کلید‌ها قابلیت جابجایی بسیار سریع را دارند. آن‌ها همچنین تمایل دارند تا بعد از نواخته شدن خیلی سریع به حالت اولیه‌ی ساکن خود بازگردند. این می‌تواند هنگامی که برای نواختن یک بخش ملودی سریع مانند خطوط Lead یا آرپژیتور‌های سریع تلاش می‌کنید، یک مزیت مهم به شمار بیاید. کلید‌های با عملکرد سینت برای موسیقیدانانی که طبیعتا پیانیست نمی‌باشند مناسب می‌باشد، مانند گیتاریست‌هایی که می‌خواهندعملکردهای MIDI را به تنظیمات خود اضافه کنند. اگر شما به یک کنترلر فوق العاده جمع و جور نیاز دارید که به راحتی در کوله پشتی شما جا بشود، چندین تولیدکننده وجود دارند که کنترلر‌هایی جمع و جو کوچک با عملکرد سینت تولید می کنند، از جمله Akai، Novation و ...

Aftertouchچیست؟ آیا به آن نیاز دارید؟

از نزدیک نوازنده‌ی کیبورد مورد علاقه‌تان را تماشا کنید که یک خط Lead سینت را می‌نوازد که در آخر نت‌ها کمی حس لرزش صدا به آن اضافه می‌کند. ممکن است شما شاهد تمایل یک انگشت برای فشار عمیق‌تر باشید که این فشار اضافه بر روی کلید باعث واقعه‌ی Aftertouch خواهد شد. Aftertouch یک روش راحت و ارگونومیک برای اضافه کردن حسی بیانگر داستان به نوازندگی شما می‌باشد. البته یک جایگزین دیگر این می‌باشد که از دست چپ خود برای فرمان دادن به چرخ های گام یا جوی‌استیک های سمت چپ کنترلر خود استفاده کنید. این ویژگی معمولا در کنترلر‌های سطح بالا یافت می‌شود. Aftertouch یکی از ویژگی‌هایی است که تا زمانی که از آن استفاده نکرده‌اید، نمی‌دانید به آن نیاز خواهید داشت یا خیر.
Aftertouch در دو نوع مونوفونیک Monophonic Aftertouch و پلی‌فونیک  Polyphonic Aftertouch ارائه می‌شود. Aftertouch کانال معمولا یک ریل را به کار می‌برد که می‌تواند توسط هر کدام از کلید‌ها فشرده شود و آن یک مقدار MIDI متوسط را برای همه‌ی کلیدهای گرفته شده ارسال می‌کند. Polyphonic Aftertouch به شما اجازه می‌دهد تا یک پارامتر بر روی هر نت را به صورت مستقل و بر اساس فشاری که بر روی نت پس از ضربه زدن وارد می‌کنید، تغییر دهید. اَفترتاچ polyphonic بر روی تعداد کمی از کیبورد‌ها یافت می‌شود.

گزینه‌های ورودی/خروجی

در حالی که تمامی میدی کنترلرهای مدرن اطلاعات MIDI را از طریق USB انتقال می‌دهند، برای تنظیمات پیچیده‌تر، دو نوع جک دیگر وجود دارد که می‌توانند کار شما را راحت‌تر کنند. داشتن جک‌های قراردادی ۵ پین MIDI IN بر روی کنترلر، به شما این امکان را می‌دهد تا بتوانید آن را مستقیما به ساز‌های MIDI خارجی مانند سینت‌های سخت‌افزاری متصل کنید، در حالی که خروجی‌های CV و Gate حتی به شما این اجازه را می‌دهند تا ابزار سینت vintage را نواخته و مدوله کنید.
تقریبا همه‌ی کنترلر‌های کیبورد به یک جک پدال Sustain (نوعی سوئیچ) مجهز هستند، اما مدل‌های پایه معمولا این پدال کنترلر را ارائه نمی‌دهند. داشتن یک پدالِ Sustain در مجموعه ابزار‌های شما می‌تواند عملکرد‌های شما را به طرز قابل توجهی بیشتر و رساتر کند و به شما امکان این را بدهد که هر پارامتر قابلِ کنترل را در زمان زنده مدوله (مپ) کنید و همه‌ی اینها بدون اینکه دست خود را از روی کلید‌ها بردارید، اتفاق می‌افتد.

پد‌های اجرا

برخی از نوازندگان کیبورد برای نواختن ساز‌های کوبه ای هیچ مشکلی با استفاده کردن از کلید‌های سیاه و سفید ندارند، اما برخی دیگر از این کار متنفر هستند و احساس نرم‌تر پد‌های اجرا را ترجیح می‌دهند. بسیاری از میدی کنترلر‌های امروزی مجهز به ۸ یا تعداد بیشتر از پد‌هایی هستند که شما می‌توانید برای نواختن درام‌ها و انداختن لوپ‌ها از آنها استفاده کنید. برخی از این پد‌ها حتی دارای حسگر‌های Aftertouch هستند. یک تعداد پد به همراه ناب‌ها، فیدر‌ها، کلیدها و نمایشگر LCD در بالای پنل کیبورد می‌توانند وزن کنترلر را سنگین و اندازه‌ی آن را بزرگ‌تر کند، بنابراین شما باید اندازه‌ی فضای کاری خود را نیز به عنوان یک عامل تصمیم در خرید در نظر بگیرید.

جایگزین‌های دیگر برای کیبورد‌های استاندارد

برخی کنترلر‌ها فراتر از تعریف کیبوردهای استاندارد می باشند. یک مثال بسیار خوب از آنها "گیتار" است، که یک ساز با بند گردنی بوده و به اجرا کنندگان زنده اجازه می‌دهد تا از پشت میز‌های خود بیرون بیایند و مانند گیتاریست‌ها به راحتی کیبورد خود را بنوازند.
همچنین دستگاه‌هایی وجود دارند که در بین آهنگ‌سازان و رمیکس کنندگان سبک هیپ‌هاپ محبوب هستند،  آنها دستگاه‌های پد هستند که اجازه می‌دهند سمپل‌های MIDI برای پخش شدن با یک ضربه بر روی پد‌ها آماده باشند. آن‌ها برای نوشتن بخش درام آهنگ‌ها بسیار مناسب هستند.
یکی دیگر از دستگاه‌هایی که مفهموم کیبورد را رها کرده است، کنترلر‌های بادی هستند که شبیه سازی خوب برای ساز‌های بادی می‌باشد، که به نوازندگان ساز‌های بادی اجازه می‌دهد تا به ماژول‌های صدای MIDI و نرم‌افزارها دسترسی داشته باشند.

منبع دی جی سنتر هرگونه کپی برداری پیگرد قانونی دارد.